Komentarz do Rz 16

Rz 16

„Polecam wam Febę, naszą siostrę, diakonisę¹ Kościoła w Kenchrach. Przyjmijcie ją w Panu tak, jak się świętych winno przyjmować. Wesprzyjcie ją w każdej sprawie, w której pomocy waszej będzie potrzebowała. I ona bowiem wspierała² wielu, a także i mnie samego” (Rz 16,1-2). Jest to prośba o pomoc dla kobiety, która pomagała Pawłowi.

„Pozdrówcie współpracowników moich w Chrystusie Jezusie, Pryskę i Akwilę, którzy za moje życie³ nadstawili swe głowy⁴ i którym winienem wdzięczność nie tylko ja sam, ale i wszystkie Kościoły [nawróconych] pogan. Pozdrówcie także Kościół, który się zbiera w ich domu. Pozdrówcie mojego umiłowanego Epeneta, który należy do pierwocin, złożonych Chrystusowi przez Azję. Pozdrówcie Marię, która poniosła wiele trudów dla waszego dobra. Pozdrówcie Andronika i Juniasa, moich rodaków⁵ i współtowarzyszy więzienia, którzy się wyróżniają między apostołami⁶, a którzy przede mną przystali do Chrystusa. Pozdrówcie umiłowanego mego w Panu Ampliata! Pozdrówcie współpracownika naszego w Chrystusie, Urbana, i umiłowanego mego Stachysa! Pozdrówcie Apellesa, który zwycięsko przetrwał próbę dla Chrystusa. Pozdrówcie tych, którzy należą do domu Arystobula. Pozdrówcie Herodiona, mego rodaka! Pozdrówcie tych z domu Narcyza, którzy należą do Pana. Pozdrówcie Tryfenę i Tryfozę, które trudzą się w Panu. Pozdrówcie umiłowaną Persydę, która wiele trudu poniosła w Panu. Pozdrówcie wybranego w Panu Rufusa i jego matkę, która jest i moją matką⁷. Pozdrówcie Asynkryta, Flegonta, Hermesa, Patrobę, Hermasa i braci, którzy są razem z nimi. Pozdrówcie Filologa i Julię, Nereusza i jego siostrę, Olimpasa i wszystkich świętych, którzy są razem z nimi. Pozdrówcie wzajemnie jedni drugich pocałunkiem świętym⁸! Pozdrawiają was wszystkie Kościoły Chrystusa” (Rz 16,3-16).

„Proszę was jeszcze, bracia, strzeżcie się tych, którzy wzniecają spory i zgorszenia przeciw nauce, którą otrzymaliście. Strońcie od nich! Tacy bowiem ludzie nie Chrystusowi służą, ale własnemu brzuchowi, a pięknymi i pochlebnymi słowami uwodzą serca prostaczków⁹. Wasze zaś posłuszeństwo znane¹⁰ jest wszystkim. A więc raduję się z was, pragnę jednak, abyście byli w dobrym przemyślni, a co do zła - niewinni¹¹. Bóg zaś pokoju zetrze wkrótce szatana pod waszymi stopami. Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa niech będzie z wami!” (Rz 16,17-20). Paweł ostrzega Rzymian przed zwodzicielami, zachęca do mądrości i do prostego odrzucania zła. Zapowiada szybkie pokonanie szatana kuszącego do wszelkiego zła.

„Pozdrawia was współpracownik mój Tymoteusz oraz Lucjusz, Jazon i Sozypater, moi rodacy. Pozdrawiam was w Panu i ja, Tercjusz, który pisałem ten list¹². Pozdrawia was Gajus, który jest gospodarzem moim i całego Kościoła. Pozdrawia was Erast, skarbnik miasta, i Kwartus, brat” (Rz 16,21-24).

„Temu, który ma moc utwierdzić was zgodnie z Ewangelią i moim głoszeniem Jezusa Chrystusa¹³, zgodnie z objawioną tajemnicą, dla dawnych wieków ukrytą, teraz jednak ujawnioną, a przez pisma prorockie na rozkaz odwiecznego Boga wszystkim narodom obwieszczoną, dla skłonienia ich do posłuszeństwa wierze, Bogu, który jedynie jest mądry, przez Jezusa Chrystusa, niech będzie chwała na wieki wieków! Amen” (Rz 16,25-27). Posłuszeństwo wiary wobec Jedynego Mądrego Boga – to jest najważniejsze.

Janusz Maria Andrzejewski OP

1 Dosłownie diakonos – czyli „diakon”.

2 Grecki termin prostatis ma znaczenie: „opiekunka, wspomożycielka”, oznacza legalnego przedstawiciela w żydowskich, greckich i rzymskich organizacjach religijnych.

3 Dosłownie hyper tes psyches mu, tzn. „za moją duszę”.

4 Dosłownie heauton trachelon hypethekan, tzn. „własne szyje nadstawili”.

5 Grecki przymiotnik syngenes może oznaczać „krewnego, powinowatego”.

6 Zwrot: episemoi en tois apostolois może oznaczać „znani przez apostołów”.

7 Tak Paweł nazywa tę kobietę, która okazała mu dużo serca.

8 Nowy Testament wzywa do tego „świętego pocałunku” również w 1 Kor 16,20; 1 Tes 5,26; 1 P 5,14.

9 Grecki przymiotnik akakos oznacza „nie znającego zła”.

10 Grecki czasownik afikneomai ma znaczenie: „dochodzić, przybywać”.

11 Grecki przymiotnik akeraios ma znaczenie: „niezłożony, prosty”. Występuje on też w znanym tekście Mt 10,16: „Oto Ja was posyłam jak owce między wilki. Bądźcie więc roztropni jak węże, a nieskazitelni jak gołębie!”.

12 Tekst grecki dodaje: „w Panu”, tzn. en Kyrio.

13 Dosłownie: „według mojej Ewangelii i nauczania Jezusa Chrystusa” – kata to euangelion mu kai to kerygma Iesu Christu.