Eschatologiczna mowa Jezusa

Eschatologiczna mowa Jezusa

„Po słowach „biada!”, które Jezus skierował przeciw uczonym w Piśmie i faryzeuszom, a więc w kontekście mów wygłoszonych po wjeździe do Jerozolimy, święty Mateusz przekazuje nam tajemnicze słowa Pana, które według Łukasza miał On wypowiedzieć w drodze do Świętego Miasta: „Jeruzalem, Jeruzalem! Ty zabijasz proroków i kamienujesz tych, którzy do ciebie są posłani. Ile razy chciałem zgromadzić twoje dzieci, jak ptak swoje pisklęta gromadzi pod skrzydła, a nie chcieliście. Oto wasz dom zostanie pusty¹…” (Mt 23,37n; zob. Łk 13,34n). W słowach tych przejawia się przede wszystkim głęboka miłość Jezusa do Jerozolimy, Jego namiętna walka o „tak” Świętego Miasta dla orędzia, które ma do niego skierować i przez które stawia siebie samego w długiej linii posłańców Boga w dotychczasowej historii zbawienia”². „Biada”, o których mówi Papież są skierowane do Jego przeciwników walczących z Nim i uniemożliwiającym narodowi przyjęcie daru zbawienia. Oto pierwsze oskarżenie Jezusa wobec Jego zakłamanych przeciwników: „Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, bo zamykacie królestwo niebieskie przed ludźmi. Wy sami nie wchodzicie i nie pozwalacie wejść tym, którzy do niego idą” (Mt 23,13). Sami odrzucają możliwość zbawienia i walczą o to, żeby i inni nie skorzystali z propozycji Jezusa.

„Nieszczęścia będące następstwem tej odmowy Jezus przedstawia w sposób tajemniczy, lecz jednoznaczny, w słowach nawiązujących do starej tradycji prorockiej. Mając przed oczyma panoszący się w świątyni nieład i nadużycia, Jeremiasz przekazuje wyrocznię Boga: „Opuściłem swój dom, pozostawiłem swoje dziedzictwo” (12,7)³. Dokładnie to samo zapowiada Jezus: „Oto wasz dom zostanie wam pusty” (Mt 23,38). Bóg oddala się. Świątynia nie jest już miejscem, z którym związał swe imię. Pozostanie pusta, odtąd będzie już tylko „waszym domem”⁴.

„Zaraz po słowach o pustym domu, które bezpośrednio zapowiadają może nie samo zburzenie świątyni, ale z pewnością jej kres w sensie wewnętrznym, utratę znaczenia jako miejsca spotkania Boga z człowiekiem, u Mateusza znajduje się wielka mowa eschatologiczna Jezusa, zawierająca następujące najważniejsze tematy: zburzenie świątyni, zburzenie Jerozolimy, Sąd Ostateczny i koniec świata. Mowa ta, przekazana przez trzech synoptyków w odmiennych wariantach, stanowi bodajże najtrudniejszy tekst we wszystkich Ewangeliach. Powodem tego jest, po pierwsze, sama jej złożona treść dotycząca po części wydarzeń historycznych, które już miały miejsce, ale w większości odnosząca się do przyszłości wykraczającej poza nasze doświadczenia czasu i rzeczywistości, a nawet je dopełniająca. Zapowiedziana jest tu przyszłość, która rozsadza nasze kategorie, można ją jednak objaśniać, jedynie posługując się modelami zaczerpniętymi z naszych doświadczeń, z konieczności nieadekwatnymi w stosunku do objaśnianej treści. Rozumiemy teraz, dlaczego Jezus, którego nauczanie jest w zasadzie zawsze kontynuacją Prawa i Proroków, objaśnia wszystko słowami Pisma, w które wpisuje nowość swego posłannictwa – posłannictwa Syna Człowieczego”⁵. Istotne są w tej mowie ostrzeżenia Jezusa przed fałszywymi mesjaszami i prorokami: „Strzeżcie się, żeby was kto nie zwiódł. Wielu bowiem przyjdzie pod moim imieniem i będą mówić: Ja jestem Mesjaszem. I wielu w błąd wprowadzą” (Mt 24,4-5) i „Powstanie wielu fałszywych proroków i wielu w błąd wprowadzą; a ponieważ wzmoże się nieprawość, oziębnie miłość wielu” (Mt 24,11-12). Te ostrzeżenia są dla Jezusa i dla Jego Kościoła szczególnie cenne.

Janusz Maria Andrzejewski OP

1 Grecki przymiotnik eremos ma znaczenia „opuszczony, bezludny, pusty”.

2 J. RATZINGER, BENEDYKT XVI, Jezus z Nazaretu. Część 2. Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania (Jedność, Kielce 2011) 49,0.

3 Szczególnie ostro brzmią słowa o nienawiści Boga do swojego narodu z tego tekstu: „Opuściłem swój dom, pozostawiłem swoje dziedzictwo. To, co umiłowałem, oddałem w ręce swych nieprzyjaciół. Moje dziedzictwo stało się dla Mnie jak lew w gęstwinie. Podniosło przeciw Mnie swój głos, dlatego muszę go nienawidzić” (Jr 12,7-8).

4 RAZINGER, BENEDYKT, Jezus, 50,4.

5 RAZINGER, BENEDYKT, Jezus, 53,1