sobota, 1 grudnia 2018

Komentarz do Rz 5


Rz 5

Dostąpiwszy więc usprawiedliwienia przez wiarę, zachowajmy1 pokój z Bogiem przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, dzięki któremu uzyskaliśmy przez wiarę dostęp do tej łaski, w której trwamy i chlubimy się nadzieją chwały Bożej” (Rz 5,1-2). Żyjemy w pokoju z Bogiem i radujemy się nadzieją na wieczne zbawienie.

Ale nie tylko to, lecz chlubimy się także z ucisków, wiedząc, że ucisk wyrabia wytrwałość, a wytrwałość - wypróbowaną cnotę2, wypróbowana cnota zaś - nadzieję. A nadzieja zawieść nie może, ponieważ miłość Boża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Świętego, który został nam dany” (Rz 5,3-5). Podstawą chluby świętego Pawła są próby, jakim jest stale poddawany – widzi tę walkę jako drogę do nadziei. Co ciekawe, fundamentem nadziei na życie wieczne jest miłość Boga, który ofiarował ją nam przez wylanie na nas Ducha Świętego. To właśnie Duch Święty rozlewa nieustannie w naszych sercach ten cudowny dar Bożej miłości!

Chrystus bowiem umarł za nas, jako za grzeszników3, w oznaczonym czasie, gdyśmy [jeszcze] byli bezsilni4. A [nawet] za człowieka sprawiedliwego podejmuje się ktoś umrzeć tylko z największą trudnością. Chociaż może jeszcze za człowieka życzliwego odważyłby się ktoś ponieść śmierć. Bóg zaś okazuje nam swoją miłość [właśnie] przez to, że Chrystus umarł za nas, gdyśmy byli jeszcze grzesznikami. Tym bardziej więc będziemy przez Niego zachowani od karzącego gniewu5, gdy teraz przez krew Jego zostaliśmy usprawiedliwieni. Jeżeli bowiem, będąc nieprzyjaciółmi, zostaliśmy pojednani z Bogiem przez śmierć Jego Syna, to tym bardziej, będąc już pojednani, dostąpimy zbawienia przez Jego życie. I nie tylko to - ale i chlubić się możemy w Bogu przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, przez którego teraz uzyskaliśmy pojednanie” (Rz 5,6-11). Jest fantastycznym cudem miłosierdzia Bożego to, że za bezbożnych grzeszników, za nas Jezus wydaje się za nas na śmierć. Tym bardziej, więc teraz, gdy zostaliśmy Jego krwią obmyci z grzechów, zostaniemy zbawieni dzięki Jego obecnemu życiu.

Dlatego też jak przez jednego człowieka grzech wszedł na świat, a przez grzech śmierć, i w ten sposób śmierć przeszła na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli6... Bo i przed Prawem grzech był na świecie, grzechu się jednak nie poczytuje, gdy nie ma Prawa. A przecież śmierć rozpanoszyła się od Adama do Mojżesza nawet nad tymi, którzy nie zgrzeszyli przestępstwem na wzór Adama. On to jest typem Tego, który miał przyjść” (Rz 5,12-14). Prawdopodobnie, Paweł pisze o śmierci fizycznej, którą uważał za konsekwencję grzechu. Konstatując, że wszyscy umierają – zakłada, że wszyscy musieli zgrzeszyć. Prawo nie ma na to wpływu – zwiększa tylko odpowiedzialność za grzech, który staje się świadomym sprzeciwem wobec objawionego prawa Bożego. To wszystko jest dla Pawła przygotowaniem na przyjście Jezusa.

Ale nie tak samo ma się rzecz z przestępstwem jak z darem łaski7. Jeżeli bowiem przestępstwo jednego sprowadziło na wszystkich8 śmierć, to o ileż obficiej spłynęła na nich wszystkich9 łaska i dar Boży, łaskawie udzielony przez jednego Człowieka, Jezusa Chrystusa. I nie tak samo ma się rzecz z tym darem jak i ze [skutkiem grzechu, spowodowanym przez] jednego grzeszącego. Gdy bowiem jeden tylko grzech10 przynosi wyrok potępiający11, to łaska przynosi usprawiedliwienie ze wszystkich12 grzechów13. Jeżeli bowiem przez przestępstwo jednego śmierć zakrólowała z powodu jego jednego, o ileż bardziej ci, którzy otrzymują obfitość łaski i daru sprawiedliwości, królować będą w życiu z powodu Jednego - Jezusa Chrystusa” (Rz 5,15-17). Przestępstwo Adama sprowadziło śmierć na wielu – a nie na wszystkich, a łaska Jezusa spłynęła również na wielu, a nie na wszystkich. Łaska przynosi usprawiedliwienie z wielu grzechów, a nie z wszystkich. Święty Paweł nie generalizuje pochopnie.

A zatem, jak przestępstwo jednego sprowadziło na wszystkich ludzi wyrok potępiający, tak czyn sprawiedliwy Jednego sprowadza na wszystkich ludzi usprawiedliwienie dające życie. Albowiem jak przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wszyscy14 stali się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo Jednego wszyscy15 staną się sprawiedliwymi” (Rz 5,18-19). Święty Paweł twierdzi, że przez nieposłuszeństwo Adama wielu stało się grzesznikami, a dzięki posłuszeństwu Jezusa wielu stanie się sprawiedliwymi.

Natomiast Prawo weszło, niestety16, po to, by przestępstwo jeszcze bardziej się wzmogło17. Gdzie jednak wzmógł się grzech, tam jeszcze obficiej rozlała się łaska, aby jak grzech zaznaczył swoje królowanie śmiercią, tak łaska przejawiła swe królowanie przez sprawiedliwość wiodącą do życia wiecznego przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego” (Rz 5,20-21). Prawo nie umożliwia przezwyciężenia grzechu i pokus – tylko Jezus swoją łaską daje taką możliwość.



Janusz Maria Andrzejewski OP

1 Tekst grecki ma echomen, tzn. tryb oznajmujący czasu teraźniejszego, który trzeba by przetłumaczyć przez: „mamy”.

2 Rzeczownik dokime oznacza „wypróbowanie, doświadczenie”.

3 Grecki przymiotnik asebes ma znaczenie „bezbożny”.

4 Grecki przymiotnik asthenes ma znaczenia: „bezsilny, słaby, chory, nędzny”.

5 Grecki tekst brzmi: sothesometha di'autu apo tes orges, tzn. „zostaniemy zbawieni przez Niego od gniewu”.

6 Grecki tekst brzmi: ef'ho pantes hemarton. Wujek tłumaczy: „Dlatego jak przez jednego człowieka grzech wszedł na ten świat, i przez grzech śmierć, i tak na wszystkich ludzi śmierć przeszła, w którym wszyscy zgrzeszyli” i odnosi całe zdanie do Adama – „w którym wszyscy zgrzeszyli”. Możliwe również, że zaimek ho odnosi się do śmierci, o której jest mowa. Przekład brzmiałby: „z powodu której wszyscy zgrzeszyli”. Śmierć stała się zgorszeniem. Byłoby to nawiązanie do słów: „Ponieważ zaś dzieci uczestniczą we krwi i ciele, dlatego i On także bez żadnej różnicy stał się ich uczestnikiem, aby przez śmierć pokonać tego, który dzierżył władzę nad śmiercią, to jest diabła, i aby uwolnić tych wszystkich, którzy całe życie przez bojaźń śmierci podlegli byli niewoli” (Hbr 2,14-15).

7 Tekst grecki ma rzeczownik charisma, który można oddać przez: „łaska, dar, charyzmat”.

8 Przymiotnik polloi nie ma znaczenia „wszyscy”, ale „wielu”.

9 Przymiotnik polloi nie ma znaczenia „wszyscy”, ale „wielu”.

10 W tekście greckim mamy krima, tzn. „sąd, wyrok”.

11 W tekście greckim mamy katakrima, tzn. „wyrok skazujący, potępienie”.

12Przymiotnik polloi nie ma znaczenia „wszyscy”, ale „wielu”.

13 Wujek tłumaczy dosłowniej: „I nie jak przez jeden grzech, tak i dar; bo sąd wprawdzie z jednego na potępienie, łaska zaś z wielu występków na usprawiedliwienie”.

14 Przymiotnik polloi nie ma znaczenia „wszyscy”, ale „wielu”.

15 Przymiotnik polloi nie ma znaczenia „wszyscy”, ale „wielu”.

16 Nie ma odpowiednika tego słowa w tekście greckim.

17 Grecki czasownik pleonazo oznacza „pomnażać się, obfitować”.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz